Podstawy wiary
Bóg
On jest Bogiem jedynym Bogiem wiekuistym! Nie zrodził nikogo, ani też nie został zrodzony, a nikt nie jest Jemu równy. (Tłumaczenie z Koranu, sura al-Ichlas)
Według muzułmanów Bóg (arab. Allah) jest wszechwiedzący, doskonały, jest źródłem wszelkiej wiedzy i sprawiedliwości, ma znajomość prawa doskonałego. Jest niepodobny do nikogo i niczego nie można z nim porównywać (islam zabrania przedstawiania go w jakiejkolwiek postaci).
§Wyznanie wiary
Aby zostać muzułmaninem, czyli „poddanym Allahowi”, należy posiadać intencję oraz wypowiedzieć wyznanie wiary tzw. szahadę, która brzmi: „(Oświadczam, że) nie ma bóstwa prócz Boga (Allaha) i oświadczam, że Mahomet (Muhammad) jest wysłannikiem Boga”. Zasadniczo powinno się to odbyć w obecności świadków, ale istnieją też interpretacje, według których ich obecność nie jest konieczna, gdyż świadkiem jest sam Allah.
Dogmaty islamu (wiary)
1.Wiara w Allaha – jednego Boga, który nie posiada potomstwa (tawhid – jedynobóstwo; według muzułmanów odróżnia ono islam i judaizm od chrześcijaństwa i religii animistycznych).
2.Wiara 'w Jego Anioły' – np. anioła Dżibrila (Gabriela) lub Michaila (Michała).
3.Wiara 'w Jego Księgi' – w Koran (także Torę i Ewangelię – choć nie oznaczają one dokładnie tego samego, co dla żydów i chrześcijan – według muzułmanów zostały zafałszowane przez wyznawców tych religii).
4.Wiara 'w Jego Proroków' – np. w proroka Mahometa, Jezusa, Mojżesza, Adama itd.; Mahomet jest „pieczęcią proroków”- ostatnim z nich i tym, który przyniósł ostateczne objawienie (inaczej jest u lahorich, odłamu Ahmadiji).
5.Wiara 'w Dzień Ostatni' – czyli Dzień Sądu Ostatecznego, w którym ludzie będą osądzeni przez Boga.
6.Wiara 'w Przeznaczenie' – czyli że wszelkie dobro i zło, które przydarza się człowiekowi, dzieje się za wolą Boga.
Pięć filarów islamu
Pielgrzymi wokół Kaaby w meczecie al-Masjid ul-Ḥarām w Mekce
W islamie sunnickim muzułmanin ma pięć obowiązków, zwanych pięcioma filarami islamu (Arkan ad-din, Arkan al-Islam):
1.Wyznanie wiary (شهادة, szahada) – Oświadczam, że nie ma boga prócz Allaha, a Mahomet (Muhammad) jest Jego prorokiem (arab. „Aszhadu an la ilaha illa Allah wa aszhadu anna Muhammadan abduhu wa rasuluhu”; u większości szyitów dodatkowo: Ali jest przyjacielem Boga). Jest ona również aktem włączenia do wspólnoty muzułmańskiej i w razie przyjęcia islamu na łożu śmierci jest powszechnie uważana za warunek wystarczający do uznania za pełnoprawnego muzułmanina.
2.Modlitwa (صلاة, salat) – odprawiana pięć razy dziennie, z twarzą zwróconą w stronę Mekki (do 627 roku w stronę Jerozolimy) – dzieci i osoby chore mogą odmawiać 3 razy dziennie.
3.Jałmużna (زكاة, zakat) – określoną część swego majątku, nie dochodu (najczęściej 2,5%) muzułmanin ma obowiązek oddawać biednym. Uważana jest za jeden z pierwszych „nowoczesnych” podatków socjalnych, pobierany od określonego progu majątkowego.
4.Post (صوم, saum) – w ciągu dziewiątego miesiąca roku muzułmańskiego (ramadanu), muzułmanie muszą powstrzymywać się od jedzenia i picia (nie dotyczy kobiet w ciąży lub karmiących, małych dzieci, osób ciężko chorych oraz odbywających długą i wyczerpującą podróż), a także palenia tytoniu od wschodu do zachodu słońca. Wahhabici unikają nawet przełykania śliny.
5.Pielgrzymka do Mekki (حج, hadżdż) – muzułmanin musi ją odbyć przynajmniej raz w życiu, jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna. Często na podróż składa się cała lokalna wspólnota lub rodzina, która deleguje jedną osobę. Niektóre autorytety religijne uważają, że w razie braku możliwości odbycia pielgrzymki do Mekki można ją w pewien sposób zastąpić pielgrzymką do innego ważnego centrum islamu (ich liczba waha się od 7 do ponad 100).
Według szyitów nie są to filary islamu, lecz raczej zobowiązania, które powinien wziąć na siebie muzułmanin. Niektóre ruchy pochodzenia szyickiego odrzucają je całkowicie lub nadają im drugorzędne znaczenie.